Biomasa to najczęściej pozostałości lub odpady roślinne pochodzące z produkcji rolnej lub leśnej.
Pochodzi z resztek roślinnych i zwierzęcych, pozyskanych m.in. w gospodarstwach domowych, w rolnictwie, leśnictwie i w trakcie pielęgnacji publicznych terenów zielonych. Biomasa to nie tylko resztki czy odpady.
To również celowo wyhodowane rośliny. To specjalnie wybrane grupy roślin – np. wierzba energetyczna (wiciowa), trzcina pospolita i rdest – które charakteryzują się szybkim przyrostem i małymi wymaganiami glebowymi. Biomasą mogą być również odpady komunalne i przemysłowe.
Biomasa według definicji:
- Definicja biomasy wg Ministerstwa Gospodarki i Pracy, znajduje się w Rozporządzeniu z dnia 9 grudnia 2004. Wynika z niej, że biomasą są stałe lub ciekłe substancje pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego. Ulegają one biodegradacji. Pochodzą z produktów, odpadów oraz pozostałości na skutek produkcji rolnej i leśnej oraz z przemysłu przetwarzającego te produkty oraz części pozostałych odpadów ulegających biodegradacji. /Dz. U. Nr 267, poz. 2656.
- Z kolei Unia Europejska w Dyrektywie 2001/77/WE wskazuje, że biomasą określa się frakcje produktów, odpady i pozostałości z przemysłu rolnego (także substancje roślinne i zwierzęce), leśnictwa, odpady przemysłowe i miejskie, które ulegają rozkładowi.
Z powyższych opisów można zauważyć podział biomasy na roślinną i zwierzęcą oraz na pochodzącą z odpadów czy pozostałości (np. komunalnych) lub z roślin wychodowanych w celu pozyskania biomasy.
Do uzyskania biomasy, najczęściej używane jest drewno i jego elementy, powszechnie uznawane za odpadki. Do tego zbioru zaliczyć możemy:
- korę – przemysł drzewny traktuje ją jako odpad, a odpowiednio obrobiona kora, jest dobrym materiałem na biomasę;
- trociny – powstają w tartakach podczas cięcia i frezowania drewna. Ich wartość energetyczna zależy od gatunku drzewa, z którego pochodzą;
- zrębki – to niewielkie elementy drewniane (mają długość od kilku do kilkunastu milimetrów). Pozostają na przykład po wyrębie lasu lub po rozdrabnianiu drewna specjalną maszyną;
- brykiet i pellet – ta specjalna forma odpadów drzewnych, powstaje m.in. w wyniku prasowania.
Kolejnym dużym źródłem pozyskania biomasy są gospodarstwa rolne. Tam z kolei spotkać można pozostałości z produkcji rolnej w postaci:
- słomy – żytniej, pszennej, rzepakowej, innej
- siano
- pestki, ziarna itp.
Biomasa pochodząca z aglomeracji miejskich w postaci liści, gałęzi czy odpady pochodzenia roślinnego z domów.
Biomasa to również łupiny orzechów, nasion słonecznika. Pozostałości z przemysłu olejowego (wytłoczyny), cukierniczego (wysłodki) i inne.
Nie sposób wymienić tu wszystkich produktów, które można sklasyfikować jako biomasę. Najogólniej rzecz biorąc to odpady bądź pozostałości pochodzenia naturalnego, roślinnego lub zwierzęcego.
Istnieje wiele podziałów biomasy. Ze względu na pochodzenie wyróżnia się tę leśną, rolną oraz odpady organiczne. Biorąc pod uwagę stopień przetworzenia, wyodrębnić można surowce pierwotne, wtórne i przetworzone. Z kolei patrząc przez pryzmat stanu skupienia, na biopaliwa stałe, ciekłe, jak i gazowe.
Dużą popularnością cieszą się biomasy w formie stałej. To bardzo wartościowe paliwo powstaje na bazie drzew i roślin energetycznych. Najbardziej znanymi odmianami biomasy uzyskiwanej z przemysłu są biopaliwa: brykiet (słoma i niewielkie części drzew, np. trociny i wióry) i pellet (ma kształt granulatu i tworzony jest z min. Z trocin, wiór czy słomy). Uznaje się je za dobrej jakości paliwa i powszechnie stosuje do ogrzewania domów.
Brykiet czy pellet to paliwo, które z powodzeniem zastępuje węgiel. Jego największą zaletą są zdecydowanie mniejsze ilości substancji szkodliwych uwalnianych do atmosfery podczas spalania. Spalanie biomasy charakteryzuje się zerowym bilansem emisji dwutlenku węgla. Oznacz to, że podczas spalanie biomasy, do atmosfery wydziałane jest tyle dwutlenku węgla ile roślina przetworzyła w trakcie swojego wzrostu.
Jak widać istnieje wiele rodzajów biomasy, z której mogą powstawać różne paliwa. Biomasa jest materiałem w dalszym ciągu nie docenianym. Może być budulcem dobrych paliw, których użycie jest zdecydowanie bezpieczniejsze dla naszej planety niż paliwa kopalne. Jest to największe źródło energii odnawialnej.
